
Boeken

Haas en Mol zoeken een uitweg
Auteur:Hans de Beer
Uitgever:De Vier Windstreken
Een prachtig boek voor kleuters is ‘Haas en Mol zoeken een uitweg‘ van De Vier Windstreken. Mooie illustraties en een verhaal met veel kansen om te ontdekken, onderzoeken en ontwerpen! Haas is zo nieuwsgierig naar de andere kant van de snelweg, dat hij op een dag besluit over te steken. Na een ongeluk kan hij niet meer terug naar zijn kant van de snelweg. Hij heeft een manke poot en loopt niet meer zo snel. Haas durft én kan niet meer terug. Ontwerpbureau Meeple heeft voor www.kleuteruniversiteit.nl een prachtig project gemaakt vol ontwerpen, onderzoeken, ontdekken, wetenschap en technologie. Beleef samen met je kleuters avonturen aan de hand van het boek. Hoe kan Haas weer thuis komen? Hoe kun je een stevige tunnel maken? Ontdek de wereld onder de grond en help Haas en Mol!

Wetenschappen in beeld
Auteur:Margreet de Heer
Uitgever:Meinema
Wat is Weten? En wat is Wetenschap? Margreet de Heer brengt deze zoektocht in een stripboek levendig en kleurrijk in beeld. In een chronologische strip traceren Margreet en haar man Yiri het ontstaan van de verschillende wetenschappelijke disciplines. Ze gaan van de wiskunde van Pythagoras, via de middeleeuwse alchemie naar de Wetenschappelijke Revolutie van de zeventiende eeuw, om ten slotte te belanden bij de twintigste-eeuwse quantumtheorie. Onderweg komen zij vele bekende en minder bekende wetenschappers tegen: Archimedes die ‘Eureka!’ riep, Galileo die ruzie kreeg met de kerk, Newton die een appel zag vallen, Darwin die op wereldreis ging – maar ook de vrouw van Antoine Lavoisier die haar man misschien wel overschaduwde…

Wetenschappelijke doorbraken de klas in!
Auteur:Marieke Peeters, Winnie Meijer en Roald Verhoeff (redactie)
Uitgever:Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit Nijmegen
SBN: 978-90-818461-1-0
Deel 2. van de boekenreeks ‘Wetenschappelijke doorbraken de klas in!’, met als titel ‘DNA, Gedrag en Infecties onder de loep’. Deze boekenreeks biedt inspiratie en concrete handvatten aan leraren om zelf met wetenschap in de klas aan de slag te gaan. Op de bijbehorende website staan per hoofdstuk filmpjes, materialen en hyperlinks, onderverdeeld in de zeven stappen van onderzoekend leren.

Gedrag in uitvoering
Auteur:Diana Smidts en Mariëtte Huizinga
Uitgever:Uitgeverij Nieuwezijds
2011, ISBN: 9789057123177
Gedrag in uitvoering bespreekt verschillende soorten gedragsproblemen bij kinderen en pubers en biedt praktische adviezen om hiermee om te gaan. Om in het dagelijks leven zelfstandig en efficiënt te kunnen functioneren, moeten we ons gedrag in goede banen leiden. Bijvoorbeeld om op tijd te komen voor een afspraak, om teleurstelling te onderdrukken bij een cadeautje dat tegenvalt of om huiswerk te plannen. De vaardigheid om gedrag in goede banen te leiden, is afhankelijk van denkprocessen die executieve functies worden genoemd. Naarmate kinderen ouder worden, ontwikkelen executieve functies zich en kunnen kinderen hun gedrag beter en zelfstandiger sturen. Maar er zijn ook kinderen bij wie dat niet zo soepel verloopt. Wanneer er sprake is van problemen met executieve functies, zijn de gevolgen meestal ingrijpend. Niet alleen voor het kind zelf, maar ook voor zijn of haar omgeving. Dit boek is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met kinderen en pubers: ouders, docenten en hulpverleners.

Vindplaats Laak Noord Den Haag
- Uitgever: Kenniscentrum Wetenschap en Techniek West / november 2012
Dit e-boek bevat praktische tips voor leerkrachten basisonderwijs en pedagogisch medewerkers in de kinderopvang, voor het stimuleren van bouwstenen van bèta-leren bij kinderen. Laak Noord is een multiculturele vindplaats in Den Haag. In de periode april tot december 2011 volgden onderbouwleerkrachten, schooldirecteuren, pedagogisch medewerkers en managers kinderopvang van drie scholen en drie kinderopvanglocaties de training ‘Leraren Ogen Geven’. Ouders van deze scholen en kinderopvanglocaties volgden de training ‘Ouders Ogen Geven’. De leerervaringen met de trainingen en de onderzoeksresultaten leverden waardevolle informatie op voor andere scholen en kinderopvangorganisaties die geïnteresseerd zijn in het stimuleren van nieuwsgierigheid en exploratie van kinderen.

Owie en het geheime ding
- Auteur: Marianne Fraiquin & Henderien Steenbeek
- Uitgever: Talentenkracht / november 2011 / ISBN: 9789054839712
Owie krijgt een geheimzinnig postpakketje. Wat zou het zijn? Kan het praten, en waar woont het eigenlijk? Al onderzoekend ontdekt Owie van alles over luchtdruk, zwaartekracht, spiegelbeelden, drijven en zinken, en verschillende perspectieven. Dit boek is een eerste kennismaking met Wetenschap & Techniek voor kinderen van 4 tot en met 6 jaar. Door te werken met het boek leren kinderen spelenderwijs met huis-, tuin-, en keukenspullen van alles te ontdekken in hun eigen omgeving, thuis en op school. Het boek presenteert W&T-activiteiten in combinatie met een verhaal, wat het voor jonge kinderen extra aantrekkelijk maakt. De bijbehorende lesbrief geeft suggesties voor een vijftal lessen; in elke les staat één activiteit uit het boek centraal.

Stuiteren en spiegelen
- Auteur: onder redactie van P. Ruis, E. van den Berg, F. Sengers en R. Onclin.
- Uitgever: Expertisecentrum Wetenschap en Techniek Noord-Holland/ Flevoland I 2010, ISBN 978-94-90942-01-4
Stuiteren en spiegelen belicht wetenschap en techniek op basisscholen en Pabo’s van verschillende kanten. Het boek start met een inventarisatie van argumenten voor wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Geeft aandacht aan het belang van Onderzoeken en Ontwerpen Leren (OOL), welke problemen leraren hierbij oplopen en het nascholingsprogramma van EWT, waarin de didactiek van OOL centraal staat. Het besteedt ook aandacht aan een succesvol project van combistages: pabostudenten ontwikkelen in samenwerking met bètastudenten W&T-onderwijs voor een opdrachtgever. Maar ook de waarde van de didactiek van onderzoekend leren voor de taalontwikkeling bij leerlingen komt aan bod, net zoals de aansluiting van W&T op onderwijsconcepten als Dalton, OGO, Montessori en en E.G.O.

Natuur en techniek geven
- Auteur: Herman de Jongh
- Uitgever: Gorcum B.V. | april 2009, ISBN 9023244648
Handzame, overzichtelijk uitgegeven didactische vraagbaak, die op praktische wijze vorm en inhoud geeft aan thema’s op het gebied van natuur en techniek in het primair onderwijs. In ieder hoofdstuk is er aandacht voor een inhoudelijk thema, dat wordt uitgediept volgens een specifiek vakdidactisch principe. De opbouw van ieder hoofdstuk is nagenoeg gelijk: voorbeeldsituatie, vakinhoud, vakdidactiek, afsluiting, waarbij de inhoud helder wordt neergezet in tekstblokken, wordt geïllustreerd met kleurenfoto’s, schema’s, tabellen, schetsen, verwerkingsbladen, verwijzingen naar websites en achtergrondliteratuur en afsluitende toetsvragen. De uitgave is uitermate geschikt voor praktisch gebruik door studenten Pabo, maar ook voor leraren.

Brein Meester
Auteur: John Medina
Uitgever: Pearson Education | augustus 2011 | ISBN 9043022063
In Brein meester onthult moleculair bioloog John Medina hoe we dankzij inzichten uit hersenonderzoek beter kunnen onthouden, werken, leren en opvoeden. In elk hoofdstuk beschrijft hij een breinregel – dingen die wetenschappers zeker weten over de werking van onze hersenen – en geeft hij adviezen voor veranderingen in ons dagelijks leven. Uiteindelijk zul je begrijpen hoe hersenen echt werken – en hoe je het beste uit de jouwe kunt halen.

Je bent Niet Je Brein
Auteur: Jeffrey M. Schwartz & Rebecca Gladding
Uitgever: Kosmos Uitgevers | maart 2012, ISBN 9021551292
Anders dan Dick Swaab (‘Wij zijn ons brein’, 2010) menen de auteurs dat niet ons brein, maar wijzelf de baas zijn over wat er in ons hoofd gebeurt. Kernbegrip is neuroplasticiteit: het door gedrag doelbewust veranderen van fysieke hersenstructuren. Gebruik makend van dit principe worden ongezonde gedachten, ongewenst gedrag en slechte gewoonten in vier stappen blijvend veranderd.

De Tien Geboden Voor Het Brein
- Auteur: René Kahn
- Uitgever: Balans | november 2011 ISBN 9460033393
Dit boek is een aansporing om de hersenen te optimaliseren door goed te letten op het leefgedrag. Dit gebeurt in tien hoofdstukken met als achtereenvolgende thema’s: ‘studeer, slaap, maak muziek, stress niet, maak vrienden, geniet aanzien, drink niet, zweet, speel en kies uw ouders met zorg’. Alle aanbevelingen worden door de auteur uitgewerkt aan de hand van dierexperimenten en onderzoeksgegevens over patiënten en/of proefpersonen.

Pimp je brein
- Auteur: Thijs Hannaart
- Uitgever: Uitgeverij Scriptum (2010), ISBN: 978 90 594 7331
De invloed van je omgeving op je mentale prestaties is groter dan je denkt. Alles wat je doet, drinkt, ziet, eet, voelt en ruikt heeft invloed. Je kunt het zo gek niet bedenken of er is wel een verband. In dit boek wordt op toegankelijke wijze ingegaan op slimme én minder slimme onderzoeken die deze verbanden hebben aangetoond. Hoe herken je het brein van een topsporter? Is slaap echt zo belangrijk voor je geheugen? Zijn mannen slimmer dan vrouwen? Ben je slim als je op Geert Wilders stemt? Worden apen ook slimmer van Mozart? Is wiet roken slecht voor je IQ? Waarom krimpt het brein van zwangere vrouwen? Een boek dat je nieuwsgierigheid prikkelt!

Het sociale brein van de puber
- Auteur: Eveline Crone
- Uitgever: Uitgeverij Bert Bakker (2012) ISBN 9035136667
In de puberteit zorgt een tornado van hormonale processen ervoor dat jongeren grote uiterlijke veranderingen doormaken en dat ze, ook romantisch, in elkaar geïnteresseerd raken. Maar dat is natuurlijk niet het enige. Jongeren gaan zich ook losmaken van hun ouders en zich meer richten op hun leeftijdsgenoten, en dat is waarschijnlijk een van de grootste uitdagingen van de adolescentie. Maar hoe verloopt die sociale ontwikkeling op weg naar zelfstandige volwassenheid dan precies? Daarover gaat Het sociale brein van de puber – over de allesbepalende vriendschappen, de veranderende relaties met ouders en leeftijdsgenoten, het immense belang van erbij horen en het grote verdriet wanneer je buiten de groep valt.

Het puberende brein
- Auteur: Eveline Crone
- Uitgever: Uitgeverij Bert Bakker (2008), ISBN: 978 90 351 3269 6
De adolescentie is een unieke periode waarin de hersenen zich nog volop ontwikkelen. In Het puberende brein beschrijft Eveline Crone wat er de laatste jaren is ontdekt over de hersenen van adolescenten. Zij legt op basis van deze recente inzichten uit waar de emotionele stormen vandaan komen, waarom de mening van vrienden opeens veel belangrijker wordt dan die van ouders, en wat we van adolescenten kunnen verwachten op school. De adolescentie is niet alleen een tijd van risico’s en grenzen, maar ook van unieke mogelijkheden.

Het ondiepe
Auteur: Nicolas Carr
Uitgever: Maven Publishing (2011), ISBN: 978 94 9057 413 0
In dit voor de Pulitzerprijs 2010 genomineerde boek geeft Carr aan hoe het almaar toenemend internetgebruik ons vermogen om diep na te denken negatief beïnvloedt. Door voortdurend afgeleid te worden door nieuwe berichten, te blijven klikken op links en alleen maar korte teksten te lezen, wennen onze hersenen aan oppervlakkigheid. Volgens de schrijver nemen de concentratie en geheugenfuncties af en verdwijnt op termijn een rijk intellectueel leven.

Het maakbare brein
Auteur: Margriet Sitskoorn
Uitgever: Bert Bakker (2008), ISBN: 978 9035 132 27 6
Aan de hand van de laatste inzichten uit het hersenonderzoek en voorbeelden uit de praktijk laat neuropsycholoog Margriet Sitskoorn zien hoe we door ons gedrag zélf onze hersenen kunnen vormen en zo beter kunnen functioneren. Het maakbare brein doet een handreiking voor sterker hersenwerk en een krachtige persoonlijke ontwikkeling.

Hersenspinsels
Auteur: André Aleman
Uitgever: Uitgeverij Atlas (2011), ISBN: 978 90 4509 1726 6
Tal van voorbeelden uit ons dagelijks leven laten zien dat de grens tussen fantasie en werkelijkheid soms flinterdun is: de sollicitant die zijn cv mooier maakt, de alcoholist die zichzelf een ‘sociaal drinker’ noemt, de bankier die ‘volkomen gezond’ ten onder gaat. We denken dat we de werkelijkheid zien zoals zij is. Maar uit onderzoek blijkt dat we veel niet zien. En wat we wel zien, bekijken we door de bril van onze ervaringen en verwachtingen. Op het snijvlak van geneeskunde, biologie en gedragswetenschappen probeert André Aleman te verklaren waarom we dingen zien, horen en denken die er niet zijn.

Haal meer uit je hersenen
Auteur: Mark Tigchelaar
Uitgever: Uitgeverij Bert Bakker (2010), ISBN: 978 90 351 3450 8
Hoe kun je een boek in de helft van de tijd lezen, maar met een beter tekstbegrip? Hoe kun je meer onthouden en je hersenen tegelijkertijd rust gunnen? En hoe zorg je ervoor dat je geconcentreerd blijft tijdens het opnemen en verwerken van informatie? Kortom, hoe verbeter je de werking van je hersenen? In Haal meer uit je hersenen zoekt Mark Tigchelaar de grenzen van de hersencapaciteit op en laat hij zien hoe je je hersenen optimaal kunt laten functioneren. Op een toegankelijke manier beschrijft Tigchelaar de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en transponeert hij deze naar de praktijk. Haal meer uit je hersenen is een informatief, inventief en baanbrekend handboek voor iedereen die meer uit zijn hersenen wil halen.

Maken en onderzoeken
- Auteur: T. Bouwmeester, C. Doornekamp en R. Kleingeld
- Uitgever: Noordhoff Uitgevers B.V. | juni 2006, ISBN 9001724299
In Maken en onderzoeken ligt het accent vooral op de speciale didactiek van het techniekonderwijs. Hierbij staat de praktijk van het techniekonderwijs in de basisschool centraal. Het boek is helder en compact geschreven, met illustraties en voorbeelden uit de praktijk.

Werken met techniek
Auteur: Valkenier, H.
Uitgever: Noordhoff Uitgevers B.V. | mei 2008 . ISBN 900171656
Werken met techniek is een zeer praktisch boek waar je echt wat aan hebt. Het is een introductie van techniek in het basisonderwijs. Naast theorie bevat het boek suggesties en ideeën voor lessen en activiteiten. Deze zijn verduidelijkt met tekeningen en/of integraal te vinden als werkblad op www.ontdekplek.nl.

Wetenschap en techniek op de basisschool
- Auteur: Keulen, H. van en Oosterweert I.
- Uitgever: Noordhoff Uitgevers | 2011, ISBN: 9789001797164
Wetenschap en techniek op de basisschool maakt duidelijk hoe je als (aanstaande) leerkrachten kinderen kunt helpen zich te oriënteren op zichzelf en de wereld binnen het domein van wetenschap en techniek. Het is geschreven voor pabo-studenten, leraren basisonderwijs en iedereen die betrokken is bij actuele ontwikkelingen in dit domein. Het boek gaat in op de volgende vragen: Waarom is wetenschap en techniek belangrijk? Wat is de inhoud van het domein wetenschap en techniek? Wat is onderzoekend en ontwerpend leren? Hoe herken en beoordeel je leerresultaten bij kinderen? Hoe kun je zelf onderwijs ontwikkelen over wetenschap en techniek? Hoe kun je leerlingen stimuleren leerzame gesprekken met elkaar te voeren? Hoe ga je om met diversiteit? Hoe kun je wetenschap en techniek integreren met andere vakken?

Van leertheorie naar onderwijspraktijk
- Auteur: T. van der Veen, J. van der Wal.
- Uitgever: Noordhoff Uitgevers | 5e druk 2012 | ISBN 987-90-01-80924-9
Vragen als: ‘Hoe kan ik leerlingen een bepaald gedrag aan- of afleren?’ of ‘Hoe kunnen leerlingen het best begrippen leren of feiten onthouden?’, worden op heldere wijze in dit boek beantwoord. De antwoorden worden theoretisch onderbouwd en geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Ook wordt er binnen diverse hoofdstukken expliciet ingegaan op onderzoeksresultaten uit de hersenwetenschap die van belang zijn voor leren en onderwijzen.

Het Lerende Brein
Auteur: Torkel Klingberg
Uitgever: Pearson Assessment And Information | september 2011, ISBN 9026522398
Het lerende brein is een boek dat beschrijft hoe we onze kinderen en tieners de beste omstandigheden kunnen bieden om te leren en zich te ontwikkelen. Op aansprekende wijze en met vele verhelderende voorbeelden gaat hij in op vragen als: Hoe maken we de stap van kennis over zenuwcellen naar het onderwijs in het klaslokaal? Welke oorzaken zijn er voor problemen als dyslexie, dyscalculie en een gebrek aan concentratievermogen aan te wijzen? Waarom is de rijpheid van de hersenen van betekenis voor het gedrag van een tiener? Aan de hand van zijn eigen onderzoek en dat van anderen, laat hij zien hoe de hersenen door uiteenlopende factoren worden beïnvloed: van genen tot stress, lichamelijke inspanning, voeding, training en familierelaties.

Brein de baas
Auteur: Frits Winter
Uitgever: Ruitenberg Boek | september 2009 ISBN 9055136832
Hersenen zijn een brein met eindeloos veel cellen en schakelmogelijkheden. Een besturingscentrum dat niet alleen ons denken aanstuurt, maar ook ons voelen, onze zintuigen, ons bewegen, ons hele functioneren. In dit boek gaat het met name over het denken en onthouden; ook is er een hoofdstuk over emoties. Hoe leren en onthouden we? Kunnen we ons geheugen verbeteren? Je traint je geheugen met name door nieuwsgierigheid, door te ontdekken, te ordenen, patronen te zien, verbanden te leggen, te begrijpen en zin te geven. De schrijver gaat na wat goed functioneren van het brein belemmert en wat positief werkt.

Wij zijn ons brein
Auteur: Dick Swaab
Uitgever: Uitgeverij Contact (2010), ISBN: 978 90 254 3522 6
Wij zijn ons brein van Dick Swaab leert u alles wat u ooit wilde weten over de hersenen. Dick Swaab volgt in ‘Wij zijn ons brein’ de mens vanaf de conceptie tot en met de dood. Hoe zit dat nou precies met de hersenen van pubers, wat gebeurt er als je verliefd bent, en valt homoseksualiteit te verklaren, en wat gebeurt er wanneer alzheimer toeslaat? De zin en onzin van therapie, antidepressiva en alternatieve geneeswijzen, agressie, moreel gedrag en geloof, meditatie: alles wordt beschreven in Wij zijn ons brein.

De Breingids
- Auteur: Juni Daalmans
- Uitgever: Uitgeverij Boom (2011), ISBN: 978 94 6105 241 4
In De Breingids word je als lezer meegenomen op een ontdekkingstocht door het menselijk brein, en ontdek je zo de antwoorden op deze en nog vele andere vragen. Dit boek beschrijft in begrijpelijke taal een dialoog tussen een gids en een bezoeker zonder specifieke voorkennis, die samen door het brein wandelen. De gids legt uit hoe we waarnemen, voelen, denken en handelen, waar de breinfuncties gelokaliseerd zijn en vooral hoe ze samen ons alledaagse gedrag veroorzaken. De Breingids is een boek voor iedereen met een populair-wetenschappelijke interesse die graag wil weten hoe het brein in elkaar steekt.

De vijfde revolutie
Auteur: Lone Frank
Uitgever: Maven Publishing (2010), ISBN: 978 94 9057 401 7
In negen hoofdstukken beschrijft de auteur de ontwikkeling van de moderne hersenwetenschap aan de hand van onderzoeksresultaten en interviews die door haarzelf zijn afgenomen. Hoe religie een normaal neurologisch verschijnsel is en mystieke ervaringen opgewekt kunnen worden. Over de biologie van de moraal, pillen voor geluk, de opkomst van neuro-economie, neuromarketing en dat de hersenen via een MRI altijd de waarheid spreken.

Ellis en het verbreinen
Auteur: Prof. Jelle Jolles
Uitgever: Neurospych publishers | 2011, ISBN 97890-75579-53-6
Dit boek gaat uit van talent. Iedereen heeft het maar komt er niet altijd uit. Hoe kunnen nieuwe inzichten over het functioneren van de hersenen ertoe bijdragen dat kind en tiener zich optimaal ontwikkelen? Waarom is een kind soms niet vooruit te branden? Waarom presteren jongens en meisjes op school zo anders? Kunnen tieners hun vrijheid eigenlijk wel aan en zijn ze in staat om verantwoorde keuzen te maken? Jelle Jolles gaat in op nieuwe inzichten uit het onderzoek naar de hersenen en de biologische basis van ons gedrag. Zijn stelling is dat er grote individuele verschillen zijn in de rijping van het brein, die bij veel adolescenten doorloopt tot na het twintigste jaar. De omgeving – ouders, leraren, de buurt en cultuur – zijn mede bepalend voor die rijping. Vandaar dat steun, sturing en inspiratie van groot belang zijn voor de ontplooiing en talentontwikkeling van onze kinderen: voor het verbreinen.

De vrije wil bestaat niet
Auteur: Victor Lamme
Uitgever: Uitgeverij Bert Bakker (2010), ISBN: 978 90 351 3539 0
Wie zit er aan het stuur in onze hersenpan? Wat bepaalt dat we doen wat we doen? Welke stukken brein geven de doorslag als het gaat om de keuzes van alledag of om de grote beslissingen in ons leven? En welke rol spelen onze gedachten en ons bewustzijn bij dit alles? De vrije wil bestaat niet voert u in een bizarre tocht langs slaapwandelende moordenaars, blinde zombies die toch zien, out of body-ervaringen, patiënten die hun eigen handen niet meer vertrouwen en andere neurologische fenomenen, om erachter te komen wie toch dat mannetje in ons hoofd is dat de beslissingen voor ons neemt.